Monitorimi i shtatzënisë nga ngjizja deri në lindje

Shtatzënia është një periudhë e veçantë e jetës së një gruaje e shoqëruar me shumë ndryshime fizike dhe emocionale. Shtatzënia është e mbushur me momente emocionuese dhe butësie si për vetë prindërit ashtu edhe për mjekun obstetër-gjinekolog që monitoron të gjithë procesin e zhvillimit të fetusit. Para pacientëve shfaqen pyetje të shumta dhe frikë e zakonshme që lidhet me zhvillimin e shtatzënisë: a është foshnja e shëndetshme, a ka mundësi të ketë ndonjë anomali etj. Sot, me zhvillimin e teknologjisë moderne dhe metodave të ekzaminimit të fetusit, është reale të garantohet lindja e një fëmije të gjallë dhe të shëndetshme. Gjatë kontrollit të parë, kur një grua dyshon se është shtatzënë, një ekzaminim ekografik EKO përcakton shtatzëninë në mitër, praninë e një fetusi, si dhe shkallën e shtatzënisë, d.m.th. nëse përkon me datën e ciklit të fundit. Gjithashtu përcaktohet nëse bëhet fjalë për shtatzëni të shumëfrytshme. Gjithashtu, gjinekologu kontrollon praninë e formacioneve cistike në mënyrë adneksale, d.m.th. nëse ka një shtatzëni ektopike. Gjatë këtij ekzaminimi matet pesha, gjatësia dhe presioni i gjakut të gruas.

Gjinekologu informohet për ciklet menstruale (rregullsia, kohëzgjatja, bollëku), për shtatzënitë e mëparshme dhe përfundimin e tyre, abortet e mundshme, si dhe për mënyrën e përfundimit të lindjeve.

Mjeku informohet edhe për sëmundjet dhe operacionet e mëparshme, praninë e një sëmundjeje kronike aktuale, alergjitë ndaj barnave, polenit, ushqimit, si dhe për ngarkesën familjare të diabetit, hipertensionit, sëmundjeve të veshkave, goditjeve në tru dhe kardiovaskulare.

Është e dëshirueshme që gruaja shtatzënë të sjellë një mostër gjaku, me sediment të matur të urinës, glicemi, hekur në serum, si dhe një dokument për grupin e gjakut dhe faktorin Rh. Nëse gruaja nuk ka një dokument të tillë, në spitalin tonë organizohet një analizë.

Gruaja shtatzënë këshillohet se kur duhet të fillojë të marrë suplemente si për dozën edhe për sasinë e tyre.

Gjatë shtatzënisë duhet të bëni 10 ekzaminime nëse jeni nënë për herë të parë dhe 7 ekzaminime për femrat me më shumë lindje. Në shtatzënitë me rrezik të lartë dhe nëse është e nevojshme, numri i ekzaminimeve është më i lartë. Çdo muaj gjinekologu juaj do të monitorojë presionin e gjakut, peshën, pasqyrën e gjakut, analizën e urinës dhe rritjen e fetusit. Përveç këtyre ekzaminimeve rutinë, është e rëndësishme të kryhen disa ekzaminime më specifike.

Tremujori i parë – Në fillim të shtatzënisë bëhet një ekzaminim gjinekologjik gjatë të cilit gruas shtatzënë i merret një histori e detajuar për sëmundjet dhe operacionet e mëparshme, vaksinat e marra dhe sëmundjet e mundshme në familje. Gjatë këtij tremujori merren brisa mikrobiologjik dhe analiza mikrobiologjike të urinës. Infeksionet vaginale rrisin rrezikun e ejakulimit të parakohshëm, lindjes së parakohshme dhe infeksionit të të porsalindurit dhe për këtë arsye është e nevojshme që të zbulohet dhe trajtohet në kohë. Analizat laboratorike të gjakut dhe urinës zakonisht bëhen një herë në muaj. Përcaktohet grupi i gjakut dhe faktori Rh. Nga java e 11-të deri në javën e 14-të të shtatzënisë, bëhet ekzaminimi i parë ekografik për të përcaktuar rrezikun e fetusit për anomalitë kromozomale. Duke vepruar kështu, ekografia zbulon disa pjesë të fetusit që mund të tregojnë këto anomali dhe ato zakonisht zhduken pas javës së 14-të. Nëse e humbisni këtë ekzaminim, nuk do të jetë më i mundur zbulimi i markerit që tregon ekzistencën e mundshme të sëmundjeve kromozomale (sindroma Down), të cilat, për fat të keq, janë të pashërueshme.

Tremujori i dytë – Nga java e 18-të deri në javën e 22-të të shtatzënisë, kryhet një ekzaminim me ultratinguj, me të cilin përveç monitorimit të rritjes së fetusit, detyra kryesore është një analizë e detajuar e anatomisë së fetusit, organeve të tij individuale dhe përjashtimin e anomalive kongjenitale të fetusit, duke filluar nga ato më të rëndat, të cilat janë të rrezikshme për jetën e fetusit, deri në defektet e vogla apo kozmetike. Analizohet kordoni i kërthizës, placenta, pozicioni i saj dhe gjatësia e qafës së mitrës, gjë që përcakton rrezikun e lindjes së parakohshme. Në periudhën nga java e 24-të deri në javën e 28-të bëhet edhe analiza për zbulimin e diabetit gestacional.

Tremujori i tretë – Një ekzaminim me ultratinguj në tremujorin e tretë (30-34 javë) kontrollon rritjen proporcionale dhe korrekte të foshnjës. Zbulohet nëse ka një ndalesë në rritjen e foshnjës si pasojë e çrregullimeve në funksionimin e placentës. Me ndihmën e Doppler-it analizohet nëse qarkullimi i gjakut përmes kordonit të kërthizës është i mjaftueshëm tek foshnja dhe nëse jo, kur është koha ideale për t’i dhënë fund shtatzënisë dhe në të njëjtën kohë për të lindur një bebe të maturuar dhe të shëndetshme. Gjatë muajit të 9-të kontrollet janë më të shpeshta dhe bëhet CTG, e cila regjistron rrahjet e zemrës së bebit tuaj. Përveç kësaj, regjistron ekzistencën, forcën, kohëzgjatjen dhe shpeshtësinë e kontraktimeve të mitrës. Qëllimi i tij është të vlerësojë gjendjen e fetusit, furnizimin e tij me oksigjen dhe nëse shfaqja e kontraktimeve shkakton çrregullimin e furnizimit të fetusit me gjak. Ai kryhet në tremujorin e fundit dhe gjatë lindjes. Gjatë kësaj periudhe zakonisht gjendet një test mikrobiologjik për streptokokun e grupit B (GBS), që është një bakterje e zakonshme.