Влијание на возраста врз фертилитетот

Фертилитетот е едно од најсензитивните прашања во современата медицина. Денес, сè повеќе жени ја одложуваат бременоста поради кариера, образование или лични избори. Но, биолошкиот часовник функционира по сопствени правила. Со возраста се менуваат квалитетот и бројот на јајце-клетките, стапките на успех на природна бременост и на ин витро фертилизација (ИВФ).

Целта на овој блог е да ја прикаже науката зад бројките, да објасни зошто возраста е критичен фактор за фертилитетот и кои опции постојат за жените и паровите што сакаат да создадат семејство.

1. Биолошкиот часовник – мит или реалност?

Жената се раѓа со сите јајце-клетки што некогаш ќе ги има.
Со текот на времето, бројот и квалитетот на овие клетки опаѓаат.
Највисок фертилитет: 20–30 години.
После 35-та година, опаѓањето е забрзано.
После 40-та година, шансите за природна бременост се значително намалени.

Според податоците на Американското здружение за репродуктивна медицина (ASRM), шансите за природна бременост по циклус се:

25% на возраст 20–29 години,
15% на возраст 35 години,
<5% после 40 години.

2. Квалитет на јајце-клетките и ембрионите

Со возраста расте ризикот од хромозомски абнормалности.
Ова води до повисоки стапки на спонтани абортуси.
Ембриолозите забележуваат дека ембрионите кај жени над 38 години имаат пониска морфолошка оценка и послаб развоен потенцијал.

3. Мажите и возраста – помалку зборувана тема

Иако женскиот часовник е понагласен, и кај мажите возраста има улога:

Квалитетот на спермата (подвижност, морфологија) се намалува после 40 години.
Постојат поврзаности со зголемени генетски ризици.

4. Возраста и успехот на ИВФ

ИВФ е голема надеж, но и тука возраста има огромно влијание.

Стапки на живородени деца по ИВФ циклус според Европското здружение за хумана репродукција (ESHRE):

Под 35 години: ~40%
35–37 години: ~30%
38–40 години: ~20%
41–42 години: ~10%
Над 42 години: <5%

Овие бројки покажуваат дека технологијата помага, но не ја поништува биологијата.

5. Што можеме да направиме?

a) Рана евалуација

Редовни гинеколошки прегледи, анализа на хормони (AMH – Anti-Müllerian Hormone, FSH, LH, Estradiol).

b) Планирање на време

Размислување за бременост во оптималниот период или барем информираност за ризиците.

c) Криопрезервација на јајце-клетки

Современа техника која овозможува жената да замрзне јајце-клетки во помлада возраст и да ги искористи подоцна.

d) Поддршка на фертилитетот

Здрава исхрана богата со антиоксиданси.
Физичка активност.
Намалување на стресот.
Избегнување на алкохол, цигари и токсини.

6. Митови и факти

Мит 1: „ИВФ гарантира успех без разлика на возраста.“
Факт: Возраста останува клучен фактор.

Мит 2: „Сè додека имам менструација, сум фертилна.“
Факт: Може да постои циклус, но квалитетот на јајце-клетките е намален.

Мит 3: „Секогаш има време.“
Факт: Биологијата има свои граници, затоа информираноста е најдобар сојузник.

7. Емоционален аспект

Одложувањето на бременоста често е поврзано со чувство на вина или страв. Важно е жените и паровите да знаат дека не се сами и дека постојат стратегии и медицинска поддршка за зголемување на шансите.

Возрастa е еден од најсилните предиктори на фертилитетот – и кај жените и кај мажите. Но тоа не значи дека патот до родителството е затворен. Со навремена дијагностика, медицинска експертиза и современи техники, шансите можат да се зголемат.

Во Болница „Д-р Органџиски“, секој пациент добива индивидуален план – затоа што часовникот е личен, а решенијата се уникатни.

FAQ:

На која возраст започнува значајно опаѓање на фертилитетот?
Околу 35 години, со забрзано намалување после 38 години.
Дали мажите се помалку погодени од возраста?
Да, но сепак постои намалување на квалитетот на спермата после 40 години.
Дали криопрезервацијата е сигурна?
Да, замрзнувањето на јајце-клетки е рутинска и безбедна процедура што може да ја зачува плодноста.
Може ли здравиот начин на живот да ја „сопре“ биологијата?
Не може да ја сопре, но може да ја забави и да ги подобри шансите.
Дали е можно успешно ИВФ после 40 години?
Да, но шансите се значително пониски. Индивидуалната проценка е клучна.

Слични статии

Keywords: возраста, фертилитет, часовник на плодноста, ИВФ и возраст, квалитет на јајце-клетки, успех на ИВФ, биолошки часовник